Czym jest nękanie? „Nękanie polega na celowym, uporczywym i długotrwałym działaniu przeciwko konkretnej osobie.” [www.zakiewicz.pl] W erze cyfryzacji mamy do czynienia przede wszystkim z cyberprzemocą, która odnosi się do nękania poprzez Internet oraz telefon komórkowy. Jest to naruszanie prawa poprzez:
– robienie zdjęć i filmowanie telefonem komórkowym bez zgody osoby filmowanej
– rozpowszechnienie filmów i zdjęć naruszających czyjeś dobre imię
– nękanie, straszenie, poniżanie i ośmieszanie z użyciem telefonu lub Internetu
– podszywanie się po kogoś w sieci
– wyłudzanie informacji przez telefon
Według źródeł internetowych ponad 50% uczniów spotkało się w swoim życiu z cyberprzemocą, z czego prawie połowa z nich nie poinformowała dorosłych o zaistniałym zjawisku.
Specyfiką nękania w sieci jest fakt, iż użytkownicy Internetu czy telefonii komórkowej są cały czas narażeni na atak ze strony anonimowych oprawców. Dziecko raz dotknięte tego typu przemocą żyje w ciągłym napięciu i strachu przed kolejnym niezapowiedzianym atakiem. Wywołuje to ogromne spustoszenie na tle psychicznym. Ofiary to zwykle osoby wycofane, nieśmiałe i rzadko uczestniczące w życiu klasy. Dzięki temu stają sie łatwym celem dla swoich oprawców. Każdy kolejny atak powoduje ogromne poczucie odosobnienia i odrzucenia. Często przez tak negatywne zachowanie ze strony rówieśników ofiara jeszcze bardziej się wycofuje i izoluje. Sytuację pogarsza fakt, iż dziecko staje się nagle ośmieszone nie tylko w oczach oprawcy, ale całej szkoły. Nie potrafi sobie samo poradzić z uczuciami, jakie mu towarzyszą, co może prowadzić w niektórych przypadkach nawet do myśli samobójczych.
Kim są sprawcy przemocy w sieci? Można powiedzieć, że sprawcy przemocy w sieci są na swój sposób ofiarami – ofiarami ogromnego postępu technologicznego. Nie umniejsza to jednak ich winy. Potęga narzędzia, jakim jest telefon komórkowy czy Internet sprawia, że sprawcy często czują się anonimowi i bezkarni. Jednocześnie w łatwy sposób mogą stać się „bohaterami” grupy. Zwracają na siebie uwagę i wskazują tzw. „słabsze ogniwo”, któremu można robić z pozoru niewinne żarty. Często w swoich działaniach nie widzą niczego złego, co dodatkowo pogarsza sytuację.
Dziecko nie wie gdzie ma szukać pomocy i jak sobie poradzić z tak trudną dla niego sytuacją. Rodzice nie zdają sobie sprawy z istnienia problemu lub z jego wielkości. Jeśli nawet dostają sygnały o prześladowaniu ze strony rówieśników dziecka, po prostu je ignorują i nie robią nic by pomóc. To wzmaga poczucie osamotnienia w obliczu problemu.
A co rodzice mogą zrobić, aby nie doszło do cyberataku? Przede wszystkim powinni być bardzo ostrożni w udostępnianiu dziecku telefonu komórkowego. Jeśli sytuacja wymaga, aby dziecko posiadało własny telefon należy zadbać o wszelkie środki ostrożności. Można wprowadzić ograniczenia dotyczące korzystania z telefonu. Istotne jest, aby uczulić dziecko by nie podawało numeru telefonu do wiadomości publicznej. Ale najważniejsze jest, aby było świadome zagrożeń, jakie niesie za sobą niewłaściwe wykorzystanie telefonu czy Internetu. Pamiętajmy również, żaby dziecko miało poczucie zaufania do rodzica. Jeśli zaszłaby taka potrzeba niech ma świadomość, że zostanie wysłuchane i nie pozostanie ze swoimi problemami samo.
Co zrobić, jeśli nasze dziecko padło ofiarą stalkingu (z języka angielskiego stalking – nękanie)? Po pierwsze należy reagować zdecydowanie. Należy zabezpieczyć dowody cyberataku np. zabezpieczyć smsy, emaile, zachować nagrania na poczcie głosowej, zabezpieczyć filmy lub zdjęcia, ale przede wszystkim powinniśmy zakazać dziecku jakiegokolwiek kontaktu ze sprawcą,. Jeśli działania przybierają bardzo szkodliwy obrót, należy interweniować w poszczególnych instytucjach:
– rozsyłanie zdjęć lub filmów bez zgody osoby, do której należą – można wstąpić na drogę sądową w celu uzyskania odszkodowania z tytułu naruszenia dóbr osobistych
– zniesławienie, ośmieszanie poprzez rozsyłanie filmów lub rozpowszechnianie zdjęć – można wstąpić na drogę postępowania karnego
– groźby – należy zgłosić sprawę na policję bądź do prokuratury gdyż jest to już przestępstwo
– nękanie – trzeba złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Najważniejsze jest jednak, aby dać dziecku wsparcie psychiczne i poczucie, iż nie pozostało samo z problemem, że może nam zaufać. Jest to niezwykle ważne, ponieważ od tego zależy jak wyglądać będzie dalsze życie dziecka wśród rówieśników.
Autor:
Katarzyna Kowalska
Bibliografia: